Dożynki, zwane też żniwówką, obchodzone są z okazji zakończenia zbiorów zbóż. Współcześnie organizowane są w parafiach i gminach, a także na szczeblu: powiatowym, wojewódzkim oraz ogólnopolskim. Dawne formy dożynek gospodarskich zostały zastąpione współczesnymi, nierzadko odbywającymi się w miejscowościach, gdzie rolnictwo jest w zaniku. Obecne dożynki bardzo często przypominają festyn z licznymi atrakcjami. Pojawiają się karuzele, budy odpustowe, pokazy płodów rolnych, występy zespołów folklorystycznych oraz zaproszonych gwiazd. W wielu miejscowościach domy i obejścia zdobione są ciekawymi i zabawnymi elementami.
Dożynki rozpoczynają się mszą świętą, po której uczestnicy prezentują się w barwnym korowodzie, udającym się w miejsce dalszych uroczystości, np. na boisko sportowe. Tam, po części oficjalnej następuje przekazanie chleba, jego podzielenie oraz wybór najładniejszej korony dożynkowej. Korona lub wieniec dożynkowy, uwite ze zbóż z dodatkiem kwiatów, owoców i warzyw, są najważniejszym atrybutem tego święta. Współcześnie niejednokrotnie wykonywane są przez osoby spoza danej miejscowości i tam też nabywane. Końcową atrakcją jest zabawa taneczna lub występ znanych zespołów muzycznych czy kabaretowych.
Niespotykaną już dziś tradycją, praktykowaną na Górnym Śląsku i Kaszubach jeszcze z początkiem XX wieku, było prowadzenie w korowodzie dożynkowym osoby okręconej snopkiem zboża. Według dawnych wierzeń w ostatnim kryje się Korndämon (zły duch plonów), który ucieka przed żniwiarzami ze snopka na snopek i w końcu zostaje uwięziony w ostatnim z nich, który otrzymuje kształt zwierzęcia i zwany jest „kozłem” lub „bykiem”. Aby zwiększyć wagę przyszłorocznego plonu, ozdabiano go kwiatami i obciążano kamieniem. Żniwiarze tańczyli wokół snopka, a potem ścigali się do niego, po czym uroczyście ładowali go na wóz. W stodole był osobno wymłócony i zmielony, a chleb upieczony z tego ziarna miał przynieść szczęście domowi. Tradycje te związane były z końcówką żniw.
Menu
